تثلیث

آیا مسیحیان سه خدا را می پرستند؟

وقتی یک انسان در جستجوی حقیقت ، بشارت انجیل را می شنود و کتاب مقدس را می خواند ، به تمام قلب خود احساس می کند که شخصیت عیسی مسیح به واقع منحصر بفرد و ویژه است و شیوه عجیب زندگی او، دل هر انسان آزاده ای را به سمت خود جلب می کند.

اما آیا براستی مسیحیان به سه خدا اعتقاد دارند ؟ فرزند خدا بودن عیسی مسیح که در مفهوم تثلیث نقش کلیدی دارد در واقع به چه معناست ؟ در این نوشته کوتاه سعی بر آن است که واژه تثلیث به نوعی تقریر شود که برای حق جوی مسلمان قابل استفاده باشد.

بنابراین شاید لازم باشد که به ذکر نکاتی درباره پسر خدا بودن عیسی مسیح پرداخته شود ، هر چند تثلیث یک سرّ الهی است و اگر برای کسی با مکاشفه خدا باز گردد ، آن شخص خدای حقیقی و زنده و نجات دهنده را در مسیح عیسی با هدایت روح القدس خواهد یافت و یک مسیحی خواهد بود . پس با دعای ایمان و با کمک روح قدوس او این نوشتار کوچک ، تقریر می شود تا شاید گوشه کوچکی از این حقیقت عظیم و باشکوه بیان گردد.

عیسی مسیح در قرآن

قبل از صحبت درباره تثلیث ، بهتر است با این سئوال شروع کنیم ، آیا مسیح پسر خداست ؟ در اصل مفهوم پسر بودن او چه مفهومی دارد ؟ آیا نگاه جسمانی به آن وجود دارد یا نگاهی دیگر ؟

به قطع اگر کسی فکر کند که خدا ازدواج کرده و حاصل آن مسیح است ، بسیار مضحک و دور از ذهن می باشد ، چون در انجیل که در زبان نوشتاری به یونانی بوده از کلمه “ابن” استفــــــاده می شود و نه “ولد ” ، چون ولد طبق کتاب فرهنگ معین برای زایش جسمانی استفاده می شود یعنی پدر و مادری وجود دارند که فرزند آنها همان ولد است.

اما “ابن” به کسی اطلاق می شود که خصوصیات ویژه و عمده را از آن شخصیت یا وجود دارا می باشد ، وقتی گفته می شود که عیسی مسیح “ابن” خداست ، یعنی تمام خصوصیات خدا در او دیده می شود .(نقل از پدر زکریا پطرس)

صحبت درباره شخصیت مسیح و معجزات و کارهای عجیب او در این مقاله نمی گنجد و فقط به ذکر یکی از آنها بسنده می شود و آن معجزه زنده کردن مردگان است ، در انجیل دیده می شود که مسیح به دختر مرده و یا ایلعازر فقط می گوید که برخیزند و دعایی نمی کند ، یعنی او حیات را در آنها اعلام می کند و همانطور که می دانیم این صفت، خاص خداست .

پس وجود این قدرت عجیب یعنی حیات بخشیدن به مردگان در عیسی مسیح ، نشانِ برخورداری از این صفت عجیب متعلق به خداست که در او نیز دیده می شود . پس وقتی گفته می شود که مسیح پسر خداست ، یعنی تمام صفات خدا در او دیده می شود و او صورت خدای نادیده است.

حتی این اصطلاح “ابن” در باب 3 مرقس آیه 17 بدین شکل دیده می شود که یوحنا و برادرش پسران رعد “بو نرجس “نامیده می شوند ، آیا در اینجا منظور آن است که رعد پسرانی به دنیا آوره است ؟ جواب سئوال مشخص است و منظور آن است که خصوصیات آنها شبیه به رعد می باشد. (نقل از پدر زکریا پطرس )

اکنون که مفهوم پسر خدا بودن عیسی مسیح عنوان گردید ، حال می خواهیم ببینیم که مسیح چگونه در تثلیث قرار می گیرد ؟ و الوهیت او چگونه محرز شده است؟

عیسی مسیح در کتاب قرآن دارای دو لقب برجسته می باشد ، روح الله و کلمه الله . روح الله یعنی روح خدا و کلمه الله یعنی کلمه خدا (به سوره نساء آیه 171 و سوره آل عمران آیه 47 مراجعه شود) . بهتر است قبل از ایراد دلایل کتاب مقدسی نکاتی در مورد این دو لقب عنوان گردد.

برای روشن شدن مفهوم روح خدا ، مثالی زده می شود ، وقتی می گوییم روح مریم ، آیا روح مریم جدا از خود مریم است ؟ خیر . روح مریم با مریم یکی است و نمی توان گفت ماهیت مریم با روح او کاملا متفاوت است ، پس وقتی گفته می شود عیسی مسیح روح خداست ،یعنی روح خدا بر روی زمین مجسم شده است ، یعنی مسیح با خدا یکی است !

و اما وقتی عیسی مسیح ، کلمهٌ خدا نامیده می شود چه معنایی دارد ؟ دوباره برای فهم موضوع مثالی دیگر زده می شود ، وقتی گفته می شود کلام مریم یا سخن مریم ، آیا این کلام یا سخن متفاوت از خود مریم است ؟ خیر ، چون این کلام از وجود ، افکار و احساسات مریم نشات گرفته است و مریم با آن، منظور خود را به دیگران می رساند ، پس عیسی مسیح وقتی کلمه خداست یعنی از وجود خود خداست تا پیغام خدا را برساند . جالب است که اصطلاح کلمه خدا در آیات اولیه انجیل یوحنا دیده می شود. حال ببینیم عیسی مسیح در کتاب مقدس چگونه معرفی می شود.

عیسی مسیح در کتاب مقدس

در کتاب مقدس و در بخش عهد عتیق ، یهودیان معتقد بودند فرشته ای بر بعضی از اشخاص به شباهت انسان ظاهر شده که همان تجلی خدای زنده بوده است و آن را فرشته خداوند می نامیدند ، میتوانیم این فرشـته را در یوشــــع ، تثنیه و در داوران ببیــــــنیم ودر عهد جدید مسیح را تجســـــم خدا می نامند و در واقع مســـــیح با جملات عجیبش آن را به یقین می رســـــــاند.

عیسی مسیح درانجیل می فرماید : “من نان حیات هستم” ، یوحنا 6 : 3 ،”من نور جهان هستم”، یوحنا 8 :12 و 9 : 5،” من در هستم” ، یوحنا 10 :7 ، “من شبان نیکو هستم” ، یوحنا 10 : 11و 14 ، “من قیامت و حیات هستم “، یوحنا 11 : 25 ،” من راه ، راستی و حیات هستم ، هیچ کس نزد پدر نمی رود جز به وسیله من ” ، یوحنا 14 :6 ، “من تاک حقیقی هستم ” ، یوحنا 15 :1 .
عبارت “من هستم” عیسی مسیح ، برای یهودیان به مفهوم همان کلمه ای بود که در ملاقات خدا با موسی شنیده شد ، وقتی خدا خود را به موسی “من هستم آنکه هستم” معرفی کرد . پس عیسی مسیح چنین می گوید :
من هستم نان حیات
من هستم نور جهان
من هستم در
من هستم شبان نیکو
من هستم قیامت و حیات
من هستم راه و راستی و حیات و هیچ کس نزد پدر نمی رود جز به واسطه من
من هستم تاک حقیقی

حتی می بینیم که در انجیل ، یهودیان عیسی مسیح را نه به خاطر نیکو بودنش بلکه به خاطر ادعای خدایی بودنش متهم می کنند.
عیسی مسیح به صراحت از یکی بودن خود با پدر سخن می گوید و اینکه از طرف او آمده است تا اراده او را به انجام برساند و آیات و نشانه های بسیاری که به قول یوحنا ، جهان گنجایش نگارش آن را ندارد ، می دانیم که خدا صفات خاص و مطلق مربوط به خود را دارد و می توان برای تک تک آن صفات در مورد عیسی مسیح نمونه هایی از کلام بیان کرد . حال با تمام این مطالب منظور از تثلیث چیست ؟

تثلیث

کلمه تثلیث در کتاب مقدس دیده نمی شود ، بلکه کلمه ای است که در دروان اولیه مسیحیت ، ترتولیان ، متفکر و الهیدان مسیحیت ، برای اولین بار آن را به معنی “سه ” به مفهوم ” قائل به سه گانگی (در الوهیت ) ” به زبان آورد و پدران کلیسا در کتاب ها و رسالات خود به تشریح این موضوع بر اساس کتاب مقدس و تعلیم رسولان پرداختند و بعد از چند شورای بین کلیسایی در قرن چهارم وپنجم میلادی این کلمه برای “پدر ، پسر ، روح القدس ” تدوین شد ، کلمه تثلیث به این معنا ست که در خدای واحد ، سه شخصیت یا اقنوم وجود دارد که با هم هم ذات هستند .
روح القدس که وعده عیسی بعد از قیامش می باشد ، در روز پنطیکاست بر مسیحیان آمد تا آنها را به راستی هدایت کند و عمل عجیب او در کلیسا و ایمانداران دیده می شود .

تمام صفات الهی نیز در روح القدس دیده می شود و یک قدرت نیست ، بلکه یک شخص است چون کلام خدا از فکر ، احساس و اراده او سخن می گوید و از پدر و پسر می آید و باید تمجید شود ، در واقع عمل روح القدس زمانی آغاز می شود که مژده انجیل و بشارت نجات مسیح شنیده می شود و اینکه صلیب مسیح تنها راه نجات است.

روح القدس به شکل عجیبی بر روح افراد اثر می گذارد و در اصل انجام ظهور عمل خداست و می توان آن را با تجربه شخصی لمس کرد، در واقع اینجا سخن از اعتماد بر تجربه شخصی دیگر نیست ، بلکه تجربه 100 % شخصی است ، هر چند که عمل او در ملزم کردن جهان به داوری ، عدالت و گناه کاملا محسوس است.

بنابراین تثلیث یعنی همان خدای واحد با سه شخص ، در اینجا مثالی برای فهم موضوع آورده می شود ، هر چند شاید نتوان برای این مفهوم که سرّ الهی است مثالی انسانی آورد ، اما این مثال تا حدودی به فهم موضوع کمک می کند.

اگر به موجودیت خورشید در آسمان نگاه کنیم خورشید یک موجودیت خاص در آسمان است ، حال در هنگام صبح نور خورشید احساس می شود ، این نور دیگر خورشید نیست بلکه هم ذات با خورشید است ، در کنار آن بعد از تابش نور خورشید ، گرما احساس می شود ، ولی گرما نه خورشید و نه نور است ، بلکه هم ذات با خورشید و نور است ، اما همه از موجودیت خورشید هستند ، عیسی مسیح همان نور است چنانکه خود می گوید و از طرف پدر آمده است و روح القدس همان گرمای حضور او در زندگی ما ایمانداران.

خدا خالق ماست و ما نمی توانیم او را توصیف کنیم چون مخلوق دستان او هستیم ، مگر اینکه او خود را به ما بشناساند و بگوید کیست . شاید همه انسانها بخواهند صورت خدا را دیده و او را لمس کنند ولی دیدن خدا غیر ممکن است چون او متعال و لایتناهی است و ما محدود .

عیسی مسیح صورت خدای زنده است ، هر چند آن را درک نکنیم ، اما به مژده نجات و رهایی او احتیاج داریم که ویژه و یگانه است . مژده آزادی و نجات از زندگی گناه آلود و پیوستن به آسمان و بازگشت به خانه حقیقی ، آرزوی هر انسانی است .

پس این مژده را از دست ندهیم و ایمان داشته باشیم که او مفهوم این سرّ الهی را خواهد گشود ، چون

امین است خدایی که ما را به شراکت پسر خود عیسی مسیح فراخوانده است”. آمین

مجموعه فایلهای صوتی تثلیث ما را برای فهم بیشتر مدد می کند ، این فایلها توسط رادیو پطمس آماده شده و مرجع آن کتاب تثلیث زنده یاد برادر آرمان رشدی می باشد.